Chủ trương chuyển đổi từ hình thức thuế khoán sang hình thức kê khai thuế đối với hộ kinh doanh kể từ ngày 01/01/2026 được thực hiện tại Nghị quyết của Trung ương (Nghị quyết số 68-NQ/TW ngày 04/5/2025 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân), Quốc hội (Nghị quyết số 198/2025/QH15 ngày 17/5/2025 của Quốc hội về một số cơ chế, chính sách đặc biệt phát triển kinh tế tư nhân), Chính phủ (Nghị quyết số 138/NQ-CP ngày 16 tháng 5 năm 2025 của Chính phủ về việc ban hành kế hoạch hành động thực hiện Nghị quyết số 68-NQ/TW ngày 04 tháng 5 năm 2025 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân và Nghị quyết 139/NQ-CP ngày 17 tháng 5 năm 2025 của Chính phủ ban hành Kế hoạch của Chính phủ triển khai Nghị quyết số 198/2025/QH15 ngày 17 tháng 5 năm 2025 của Quốc hội về một số cơ chế, chính sách đặc biệt phát triển kinh tế tư nhân). Ngày 06/10/2025, Bộ Tài Chính đã ban hành Quyết định số 3389/QĐ-BTC phê duyệt Đề án “Chuyển đổi mô hình và phương pháp quản lý thuế đối với hộ kinh doanh khi xóa bỏ thuế khoán”).

Đây là một chủ đề được các hộ kinh doanh đặc biệt quan tâm, là bước chuyển quan trọng nhằm xây dựng môi trường kinh doanh minh bạch, công bằng và hiện đại hơn.

Theo lộ trình, hiện nay Bộ Tài chính đang sửa đổi các quy định về chế độ kế toán đối với hộ kinh doanh và doanh nghiệp siêu nhỏ theo hướng đơn giản, dễ thực hiện, không làm phát sinh nhân sự kế toán. Theo đó, ngành Thuế đang tiến hành rà soát dữ liệu về hộ kinh doanh; thực hiện công tác tuyên truyền hỗ trợ người nộp thuế về những chính sách mới của Nhà nước; nâng cấp ứng dụng (Etax mobile); kết nối cá nhân, hộ kinh doanh với các nhà giải pháp và thành lập các nhóm zalo để tuyên truyền chính sách cho người nộp thuế. 
Mục tiêu là để khi hộ kinh doanh chuyển lên thành doanh nghiệp siêu nhỏ, chủ hộ vẫn có thể tự duy trì sổ sách trên nền tảng ứng dụng hỗ trợ, không cần thuê thêm kế toán chuyên trách.

- Song song đó, ngành Thuế đẩy mạnh việc rà soát, chuẩn hóa dữ liệu hộ kinh doanh; tăng cường công tác tuyên truyền đến người dân và hộ kinh doanh; chủ động kết nối với các đơn vị cung cấp giải pháp đồng thời quán triệt rõ quán điểm về Nghị quyết 68-NQ/TW ngày 04/5/2025 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân, hỗ trợ tối đa HKD trong quá trình chuyển đổi.
- Theo kế hoạch của Cục Thuế, trong quý IV/2025 sẽ nâng cấp hệ thống eTax Mobile và các ứng dụng liên quan để thống nhất, dễ tiếp cận, giúp người nộp thuế kê khai và nộp thuế một cách thuận tiện nhất, hướng tới xây dựng hệ sinh thái thuế điện tử thông minh dành riêng cho hộ, cá nhân kinh doanh - giúp người dân nios chung và HKD nói riêng kê khai, nộp thuế điện tử một cách thuận lợi nhất.
- Từ 01/01/2026, hộ kinh doanh nộp thuế theo doanh thu thực tế được ghi nhận qua hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền. Tháng 10/2025 là tháng cao điểm hỗ trợ người nộp thuế, Thuế TP Hải Phòng đã thành lập các Tổ công tác đồng hành và hỗ trợ trực tiếp hộ kinh doanh về kết nối etaxmobile, hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền,… thiết lập đường dây nóng 24/7 trực tiếp hỗ trợ người nộp thuế, kết nối nhóm zalo với tất cả hộ kinh doanh trên địa bàn thành phố nhằm tuyên truyền kịp thời các chính sách về thuế.

Trường hợp hộ không có sổ sách, dữ liệu doanh thu được xác định:


• Căn cứ dữ liệu thanh toán, hóa đơn (hóa đơn điện tử, hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền và thông tin từ ngân hàng, đơn vị cung ứng dịch vụ), cơ quan thuế sẽ xác minh dòng tiền và dữ liệu hóa đơn đầu vào của HKD để xác định doanh thu;
• Căn cứ khảo sát thực tế địa bàn, ngành nghề, đối chiếu với hộ tương đương;
Theo Đề án 3389/QĐ-BTC, từ năm 2026 tất cả hộ kinh doanh sẽ chuyển sang kê khai (không còn thuế khoán), nên việc thực hiện sổ sách, hóa đơn và chứng từ là rất quan trọng.

Hóa đơn điện tử thông thường (HĐĐT): Là hóa đơn điện tử có mã hoặc không có mã của cơ quan thuế, được lập, gửi, nhận, lưu trữ trên hệ thống điện tử theo chuẩn dữ liệu của cơ quan thuế (Khoản 2, Điều 3 Nghị định 123/2020/NĐ-CP).
Hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền (HĐĐT MTT): Là hóa đơn điện tử được khởi tạo trực tiếp từ máy tính tiền có kết nối dữ liệu điện tử với cơ quan thuế khi bán hàng hóa, dịch vụ trực tiếp cho người tiêu dùng (Khoản 1, Điều 11 Thông tư 78/2021/TT-BTC), 
Cả hai loại hóa đơn điện tử đều hợp pháp, tuy nhiên hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền phù hợp với cá nhân và hộ kinh doanh có kinh doanh trong 6 nhóm ngành nghề có liên quan trực tiếp đến người tiêu dùng theo quy định tại Nghị định 70/2025/NĐ-CP vì có thể dùng trực tiếp trên điện thoại thông minh. 

Hộ kinh doanh có được phép dùng hóa đơn điện tử thông thường:
Theo Điều 8 Thông tư 78/2021/TT-BTC, hộ kinh doanh nếu có nhu cầu sử dụng hóa đơn điện tử có mã của cơ quan thuế (không phải khởi tạo từ máy tính tiền) thì được đăng ký sử dụng.
Nghĩa là pháp luật cho phép hộ kinh doanh lựa chọn hóa đơn điện tử thông thường nếu loại hình kinh doanh phù hợp.

Ví dụ:
o Hộ kinh doanh dịch vụ tư vấn, thiết kế, sửa chữa, có ít giao dịch → dùng HĐĐT thông thường.
o Hộ kinh doanh bán buôn, cung cấp cho doanh nghiệp → dùng HĐĐT thông thường để đáp ứng yêu cầu khấu trừ thuế.
Hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền chỉ bắt buộc trong một số lĩnh vực: Theo Điều 11 Thông tư 78/2021/TT-BTC và Nghị định 70/2025/NĐ-CP: “Các hộ, cá nhân kinh doanh bán lẻ hàng hóa, dịch vụ trực tiếp đến người tiêu dùng (siêu thị, cửa hàng tiện lợi, nhà hàng, cà phê, dịch vụ ăn uống, salon, garage, v.v.) thuộc diện bắt buộc sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền”. Và theo quy định tại Quyết định số 3389/QĐ-BTC thì HKD thuộc nhóm 2 có hoạt động bán lẻ đến người tiêu dùng và DT trên 1 tỷ đồng/năm trở lên thì phải sử dụng HĐĐT khởi tạo từ máy tính tiền.
Cơ quan thuế căn cứ thực tế loại hình, quy mô, tần suất giao dịch để yêu cầu hộ áp dụng hình thức này nhằm:
• Lập hóa đơn nhanh, tự động gửi dữ liệu về cơ quan thuế;
• Giảm gian lận, tránh thất thu;
• Phù hợp với mô hình bán lẻ, thanh toán trực tiếp.
Vậy nên: Hộ kinh doanh được phép dùng hóa đơn điện tử thông thường nếu hoạt động không thuộc lĩnh vực bán lẻ trực tiếp. Chỉ bắt buộc dùng máy tính tiền nếu là hộ bán lẻ hàng hóa, dịch vụ tiêu dùng trực tiếp, …...

• Thuế TP Hải Phòng tăng cường công tác tuyên truyền, giải đáp các vướng mắc kịp thời; triển khai các ứng dụng phục vụ công tác kê khai nộp thuế điện tử như etaxmobile, hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền; kết nối với các nhà cung cấp giải pháp, yêu cầu xây dựng các phần mềm có chi phí hợp lý và hỗ trợ tối đa cho hộ kinh doanh trong quá trình sử dụng. 
• Tháng 10 là tháng cao điểm, đồng hành cùng NNT, Thuế TP Hải Phòng đã thành lập các tổ công tác phối hợp cùng nhà cung cấp giải pháp đến tận hộ kinh doanh, tuyên truyền chính sách về sử dụng HĐ ĐT khởi tạo từ máy tính tiền và trực tiếp hỗ trợ HKD cài đặt ứng dụng eTax Mobile, giúp vieecjkhai thác nghĩa vụ thuế và nộp thuế điện tử được thuận tiện.
• Thuế TP Hải Phòng đã thiết lập đường dây nóng, tạo nhóm zalo kết nối với hộ kinh doanh để tiếp nhận thông tin, tuyên truyền và hỗ trợ trực tiếp NNT.
• Mục tiêu là “không để ai bị bỏ lại phía sau” trong quá trình chuyển đổi.